Chúng ta đang sống trong một thời đại nơi mà “nghề nghiệp” không chỉ đơn thuần là phương tiện để mưu sinh. Đối với thế hệ trẻ đặc biệt là Gen Z công việc còn là một phần bản sắc cá nhân, là nơi thể hiện giá trị sống và khát vọng được tạo ra ảnh hưởng tích cực cho cộng đồng.
Tuy nhiên, giữa muôn vàn lựa chọn và áp lực phải “đi đúng hướng từ sớm”, nhiều người trẻ lại rơi vào trạng thái hoang mang:
- Theo đuổi đam mê liệu có thực tế?
- Có cần hy sinh lý tưởng để có thu nhập ổn định?
- Nếu đã “chọn sai”, liệu còn kịp để thay đổi?
1. Khi lý tưởng đụng độ với thực tế đầu đời
Khi mới bước chân vào thị trường lao động, phần lớn người trẻ mang theo nhiều kỳ vọng: một công việc đúng ngành, văn phòng hiện đại, đồng nghiệp thân thiện, sếp biết truyền cảm hứng và tất nhiên, mức thu nhập xứng đáng. Nhưng thực tế thường… không dễ chịu như vậy.
Có người làm đúng ngành nhưng không thấy đam mê.
Có người vào được môi trường tốt nhưng công việc nhàm chán.
Có người giỏi nhưng lạc lõng vì giá trị sống không khớp với tổ chức.
Cảm giác “chọn sai” bắt đầu xuất hiện. Nhưng thực ra, đây không phải dấu hiệu của thất bại mà là bước ngoặt để bạn nhìn lại, định hình lại bản thân và sự nghiệp một cách trung thực hơn.
2. Lý tưởng và thực tế không cần phải đánh đổi
Nhiều người vẫn nghĩ: hoặc bạn theo đuổi đam mê và chịu thiệt thòi, hoặc bạn “thực tế” và chấp nhận xa rời điều mình yêu. Nhưng đó là một tư duy giới hạn.
👉 Thực tế có thể giúp lý tưởng trưởng thành.
👉 Lý tưởng cũng có thể giúp thực tế bớt cứng nhắc.
Bạn không cần phải có đam mê trước khi bắt đầu. Nhiều khi, đam mê được sinh ra từ việc làm tốt một điều gì đó và thấy nó mang lại giá trị thật sự.
Chọn một công việc phù hợp với năng lực, sau đó dấn thân và liên tục phát triển có thể dẫn bạn đến chính nơi bạn từng nghĩ là “lý tưởng”.
3. Sự nghiệp không phải một con đường thẳng
Không phải ai cũng chọn đúng từ lần đầu. Và không ai nói rằng bạn phải chọn đúng từ lần đầu.
Bạn có thể bắt đầu ở ngành A, chuyển sang công việc B, rồi tìm thấy sự nghiệp thực sự ở lĩnh vực C. Điều quan trọng không phải là lộ trình của bạn đẹp đến mức nào mà là bạn có trưởng thành và tiến bộ sau mỗi chặng đường hay không.
Sự nghiệp là một hành trình linh hoạt không phải con đường cố định. Đừng sợ thay đổi nếu bạn đã sẵn sàng học hỏi lại và bước tiếp.
4. 5 bước giúp người trẻ định hướng nghề nghiệp hiệu quả hơn
Dưới đây là 5 nguyên tắc nền tảng mà bất kỳ ai đang loay hoay với định hướng nghề nghiệp cũng nên cân nhắc:
4.1 Hiểu rõ chính mình
Dành thời gian để trả lời các câu hỏi:
- Tôi giỏi điều gì một cách tự nhiên?
- Tôi làm gì mà không thấy chán?
- Tôi muốn tạo ra giá trị gì cho thế giới?
4.2 Trải nghiệm càng sớm càng tốt
Lý thuyết không thể thay thế thực tế. Thực tập, cộng tác, làm thêm, tham gia dự án tất cả giúp bạn hiểu môi trường làm việc thực sự khác gì so với tưởng tượng.
4.3 Tìm người dẫn đường (mentor)
Một người đi trước có thể giúp bạn rút ngắn hàng năm loay hoay, bằng những lời khuyên từ kinh nghiệm thật. Họ không ra quyết định thay bạn nhưng họ giúp bạn thấy nhiều góc nhìn hơn.
4.4 Theo sát xu hướng thị trường
Cập nhật những kỹ năng đang “hot”, ngành nghề đang phát triển, những lĩnh vực tiềm năng trong 5–10 năm tới sẽ giúp bạn chọn nghề không chỉ theo đam mê mà còn theo cơ hội thật.
4.5 Linh hoạt nhưng kiên định với giá trị cốt lõi
Thay đổi công việc không phải là thất bại. Nhưng đừng thay đổi chỉ vì thấy “khó”. Nếu bạn vẫn thấy công việc giúp mình học, trưởng thành và không phản lại giá trị sống hãy kiên trì.
5. Lựa chọn không cần đúng chỉ cần thật
Không có nghề nghiệp nào là “đúng” mãi mãi. Chỉ có những nghề phù hợp với từng giai đoạn phát triển của bạn.
Bạn có thể chưa biết mình muốn làm gì cả đời nhưng hãy chọn điều giúp bạn học được điều gì đó hôm nay. Hãy làm thật, sống thật và sẵn sàng sửa sai.
Vì hành trình tìm nghề, thực chất cũng là hành trình tìm mình.
💬 Bạn đã từng thay đổi định hướng nghề nghiệp chưa?
- Điều gì khiến bạn dám thay đổi?
- Bài học nào bạn rút ra từ những “ngã rẽ” trong hành trình làm việc?
Hãy chia sẻ câu chuyện thật của bạn bởi biết đâu, chính trải nghiệm của bạn hôm nay sẽ là kim chỉ nam cho một ai đó đang hoang mang.
#ĐịnhHướngNghềNghiệp #PhátTriểnBảnThân #GenZVàCôngViệc #TưDuySựNghiệp #WorkAndLife #LinkedInVietnam
